Suštinsko rešenje Zakona je da Agencija za privremeno zapošljavanje zasniva radni odnos sa konkretnim licem (tzv. ustupljeni zaposleni), kojeg zatim privremeno ustupa na rad drugom poslodavcu. Najpre treba definisati sledeće termine:
– Ustupljeni zaposleni je fizičko lice koje je u radnom odnosu u Agenciji, koje se ustupa poslodavcu korisniku radi privremenog obavljanja poslova pod njegovim nadzorom i rukovođenjem.
– Poslodavac korisnik je pravno lice, preduzetnik, odnosno predstavništvo ili ogranak stranog pravnog lica koje je registrovano na teritoriji Republike Srbije, zatim državni organ, organ autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, kod koga, pod njegovim nadzorom i rukovođenjem, ustupljeni zaposleni privremeno obavlja poslove.
Zasnivanje radnog odnosa
Dakle, po zakonskim odredbama (član 9) Agencija sa konkretnim licem zaključuje ugovor o radu na određeno ili neodređeno vreme, kojim to lice postaje zaposlenik Agencije. Ugovor o radu u ime i za račun Agencije zaključuje zakonski zastupnik privrednog društva ili preduzetnik, odnosno zaposleni koji je ovlašćen za zaključenje ugovora.
Ako je ugovor o radu zaključen na neodređeno vreme, pored elemenata utvrđenih zakonom kojim se uređuje rad, on sadrži i:
1) vrstu poslova za koje će se zaposleni ustupati;
2) da zaposleni prihvata da obavlja poslove na osnovu uputa za rad kod poslodavca korisnika (dalje: uput).
Ako je ugovor o radu zaključen na određeno vreme, dužina radnog odnosa biće jednaka vremenu ustupanja poslodavcu korisniku. Zaposlenog na određeno vreme Agencija može da ustupi na rad kod poslodavca korisnika u slučajevima i u trajanju utvrđenom za zasnivanje radnog odnosa na određeno vreme u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad.
Kao što se može videti, zaključivanje ugovora o radu između Agencije i lica koje želi da radi kod drugog poslodavca posredstvom Agencije predstavlja prvi korak u primeni zakonskih odredbi o agencijskom zapošljavanju.
Ugovor o ustupanju zaposlenih između Agencije i poslodavca korisnika
Drugi korak je ugovor o ustupanju zaposlenih između Agencije i poslodavca korisnika (član 11). Naime, kada Agencija pronađe zainteresovanog poslodavca, kome su potrebni radnici kojima ta Agencija raspolaže, zaključuje se ugovor o ustupanju zaposlenih između Agencije i poslodavca korisnika (dalje: ugovor o ustupanju zaposlenih) u pisanom obliku, koji obavezno sadrži:
1) obavezu poslodavca korisnika da Agenciji pre početka ustupanja zaposlenih dostavi tačne informacije o:
(1) broju ustupljenih zaposlenih koji su potrebni poslodavcu korisniku,
(2) vremenskom periodu na koji se ustupaju zaposleni i osnovu za ustupanje zaposlenih na određeno vreme,
(3) mestu rada ustupljenih zaposlenih,
(4) poslovima koje će ustupljeni zaposleni obavljati,
(5) podacima o uslovima za rad na poslovima za čije se obavljanje ustupaju zaposleni,
(6) osnovnim uslovima rada (npr. trajanje radnog vremena, prekovremeni rad, noćni rad, odmor u toku dnevnog rada, dnevni i nedeljni odmor, godišnji odmor i druga odsustva, zarada, naknade troškova, uslovi utvrđeni u skladu sa zakonom kojim se uređuje bezbednost i zdravlje na radu);
2) način i rok u kom je poslodavac korisnik dužan da Agenciji dostavi podatke potrebne za obračun i isplatu zarade, naknade zarade i naknade troškova za ustupljenog zaposlenog;
3) podatke o licu koje je ovlašćeno za zastupanje poslodavca korisnika u odnosu sa Agencijom, kao i o licu ovlašćenom za zastupanje Agencije u odnosu sa poslodavcem korisnikom;
4) podatke o licu kod poslodavca korisnika koje je ovlašćeno za zastupanje poslodavca korisnika u odnosu sa ustupljenim zaposlenima;
5) naknadu za usluge koje Agencija pruža poslodavcu korisniku i druga međusobna prava i obaveze Agencije i poslodavca korisnika;
6) druga pitanja od značaja za ostvarivanje prava i obaveza ustupljenih zaposlenih i uređivanje međusobnog odnosa Agencije i poslodavca korisnika.
UPUT
Nakon ovako konkretizovanog dogovora o ustupanju, pre nego što pošalje svog ustupljenog zaposlenog kod poslodavca korisnika, Agencija mu dostavlja uput u kom definiše sledeće uslove rada:
1) poslovno ime, odnosno naziv i sedište poslodavca korisnika kome se zaposleni ustupa i podatke o osobi koja je ovlašćena za zastupanje poslodavca korisnika u odnosu sa ustupljenim zaposlenima;
2) mesto rada kod poslodavca korisnika;
3) naziv i opis poslova koje ustupljeni zaposleni treba da obavlja kod poslodavca korisnika;
4) trajanje ustupanja i osnov za ustupanje poslodavcu korisniku za ustupljene zaposlene na određeno vreme;
5) dan početka rada kod poslodavca korisnika;
6) novčani iznos osnovne zarade, elemente za utvrđivanje osnovne zarade, radnog učinka, uvećane zarade i naknade zarade;
7) trajanje dnevnog i nedeljnog radnog vremena kod poslodavca korisnika;
8) trajanje godišnjeg odmora na koji zaposleni ima pravo, a ako se to ne može navesti u momentu ustupanja, način odobravanja i utvrđivanja plaćenog godišnjeg odmora.
Može se naglasiti da će agencije moći da ustupaju poslodavcima korisnicima samo zaposlene sa kojima su zasnovali radni odnos na neodređeno ili određeno vreme, odnosno neće moći da, u cilju ustupanja, angažuju lica po osnovu ugovora o privremenim i povremenim poslovima, što će doprineti povećanju broja zaključenih ugovora o radu sa ustupljenim zaposlenima (za onaj broj lica koja su sada angažovana van radnog odnosa ili rade „na crno”), a dugoročno i neposrednom zapošljavanju ustupljenog zaposlenog kod poslodavaca korisnika.
Više o ovoj temi pisali smo u februarskom broju časopisa Lege Artis Propisi u praksi u okviru teksta Novine koje od 1. marta 2020. na tržište rada donosi Zakon o agencijskom zapošljavanju
Redakcija