U nastavku prenosimo obraćanje predsednika AKB Jugoslava Tintora, objavljeno na sajtu Advokatske komore Beograda, povodom održane tribine „Novi sistem paušalnog oporezivanja advokata – analiza efekata“, dana 15.10.2019. godine:
“Poštovane kolege,
Ministarstvo finansija dostavilo je AK Srbije na mišljenje Predlog uredbe o bližim uslovima, kriterijumima i elementima za paušalno oporezivanje obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti, koja propisuje potpuno novi sistem paušalnog oporezivanja advokata. Odmah po prijemu predloga angažovan je ekspert kome je dat zadatak da analizira efekte novog sistema paušalnog oporezivanja. Na sednici održanoj 02.10.2019. Upravni odbor AK Srbije je obrazovao radnu grupu za poresko pitanje koju čine svi predsednici komora u sastavu AK Srbije. Na sastanku održanom 08.10.2019. radna grupa AKS je sagledala ekspertsku analizu efekata novog sistema paušalnog oporezivanja i jednoglasno zauzela stav da novi sistem sadrži značajno više prednosti nego nedostataka i da koncepcijski predstavlja kvalitetno rešenje koje dugoročno uređuje pitanje paušalnog oporezivanja advokata na transparentan, pravičan i predvidiv način.
U prilogu se možete upoznati sa Predlogom uredbe o bližim uslovima, kriterijumima i elementima za paušalno oporezivanje obveznika poreza na prihode od samostalne delatnosti i sa Analizom efekata novog sistema paušalnog oporezivanja, koju je sačinio angažovani ekspert.
AK Beograda poziva sve advokate da 15.10.2019.godine u 17,00 časova prisustvuju tribini pod nazivom „Analiza efekata novog sistema paušalnog oporezivanja“ koja će se održati u sali Advokatske akademije u Beogradu, Dečanska 13. Panelisti tribine biće članovi radne grupe za poreska pitanja AKS i angažovani ekspert, a mogućnost aktivnog učešća u diskusiji imaće svi prisutni. Cilj tribine je da se razjasne detalji novog koncepta paušalnog oporezivanja advokata i da se sagledaju sve prednosti i svi nedostaci predloženih rešenja.
U proteklih 5 godina (2014-2019) visina paušalnog poreza advokatima je bila zamrznuta u nominalnom iznosu i pored izmena ekonomskih parametara. Nije realno očekivati da ovakvo stanje ostane zauvek i da 2023.god. advokati plaćaju porez u visini koja je zamrznuta 2013.godine. Zbog toga je nova Uredba nešto očekivano i predstavlja rezultat komunikacije sa Ministarstvom finansija u proteklom periodu – u okviru koje su definisani jasni ciljevi koji se žele postići:
– da se uspostavi dugoročan i predvidiv sistem paušalnog oporezivanja u kojem advokati ne bi više na kraju svake godine iščekivali koliko će im biti povećane poreske obaveze
– da se visina poreskih obaveza utvrđuje na osnovu jasnih i proverljivih kriterijuma
– da postupak utvrđivanja visine poreske obaveze bude pojednostavnjen i transparentan – tako da se isključi svaki voluntarizam poreskih inspektora i diskreciju u primeni kriterijuma
– da visine poreskih obaveza advokata budu pravične tako da svi advokati u istoj situaciji plaćaju poreske obaveze u istoj pretpostavljenoj visini
– da povećanje obaveza ne bude znatno i da „izlazak iz petogodišnje hibernacije“ bude postepen, kako bi advokati unapred znali koliko će im se obaveze uvećati u narednom periodu
Nakon analize efekata predloga uredbe možemo konstatovati da su definisani cinjevi ostvareni i da se uredbom uspostavlja sistem oporezivanja koji će biti jednak za sve, tako što nas vraća u ekonomsku stvarnost i ujednačava poreske obaveze advokata sa iste opštine/grada. Novi sistem predviđa pojednostavljen način utvrđivanja visine poreske obaveze – na osnovu jasnih elemenata definisanih samom Uredbom čime je otklonjen moguć uticaj internih uputstava Poreske uprave na način primene kriterijuma u postupku utvrđivanja visine poreskih obaveza. Aktivnost poreskih inspektora svodi se na primenu odredbi Uredbe kroz programsku aplikaciju što isključuje svaki voluntarizam i diskreciju u postupku određivanja visine poreskih obaveza.
Nov model paušalnog oporezivanja više ne poznaje grupe obveznika već svaku delatnosti sagledava posebno.Polazna osnovica se dobija kada se prosečna mesečna zarade u opštini/gradu pomnoži sa brojem zaposlenih i podeli sa brojem stanovnika u toj opštini/gradu. Ovakva osnovica predstavlja izraz realne ekonomske moći opštine/grada i imaće za posledicu da u naredne četiri godine poreske obaveze advokata u najvećoj meri porastu u Beogradu i Novom Sadu, jer su i objektivne mogućnosti zarade advokata u ovim gradovima najveće. Na drugoj strani poreske obaveze svim ostalim advokatima u Srbiji će ili ostati iste ili će se smanjiti, imajući u vidu da je i mogućnost zarade znatno manja, što je principijelno gledano – pravično.
Povećanje poreskih obaveza u Beogradu iznosiće u proseku od 3.000 – 6.000 RSD za četiri godine u zavisnosti od gradske opštine, pri čemu će postojati zaštitni mehanizam prema kojem visina poreske obaveze u periodu od 2020 – 2023 može porasti maksimalno do 10% godišnje. Međutim, 2023. godine poreske obaveze se moraju uskladiti sa Uredbom, a nakon toga eventualno povećanje može nastupiti samo u slučaju povećanja bruto zarade po zaposlenom u opštini/gradu.
U cilju ujednačavanja visine poreskih obaveza svih advokata sa iste opštine/grada novi sistem umanjuje poreske olakšice prilikom otpočinjanja bavljenja advokaturom i po vremenu trajanja i po visini, kao i poreske olakšice na kraju karijere po visini. Ova promena odraziće se prevashodno na mlade kolege koje počinju da se bave advokaturom nakon 2020.godine i starije kolege koje počinju da se bave advokaturom nakon penzionisanja. Realno je očekivati da će ovo umanjenje rezultirati smanjenjem broja novih advokata, jer se umanjuju stimulativne poreske olakšice kod otpočinjanja bavljenja advokaturom tako što se period od prvih 5 godina skraćuje na prve 3 godine i tako što je umesto poreskog umanjenja od 50% sada propisano umanjenje od 20% za prvu godinu, 15% za drugu godinu i 10% za treću godinu. Jedino kolege koje su mlađe od 30 godina imaju ukupno umanjenje od 50% za prvu godinu, 45% za drugu godinu i 40% za treću godinu, jer je u interesu profesije da se obnavlja iz reda mladih – karijernih advokata koji su izabrali advokaturu za svoj jedini životni poziv. Konačno, realno je očekivati da će i smanjenje poreske olakšice za kolege starije od 60 godina – sa dosadašnjih 50% na 30%, odvratiti određeni broj starijih kolega da počinju da se bave advokaturom nakon ostvarenja prava na starosnu penziju, dok će advokati koji su ostvarili dugogodišnju karijeru u advokaturi svakako biti u stanju da podnesu ovo umanjenje olakšice, makar i kroz starosnu penziju koju su u međuvremenu ostvarili.
Kako je jedan broj kolega koji je upisan pre 10-tak godina u proteklom periodu sukcesivno ostvario i olakšice po sadašnjem modelu oporezivanja (50% u prvih pet godina) i pogodnost da im poreske obaveze potom budu zamrznute u proteklih pet godina (50% u narednih pet godina) što je imalo za posledicu da u protekloj deceniji plaćaju porez u minimalnom iznosu, realno je očekivati da će im u narednom periodu poreske obaveze biti povećane za više od 6.000 RSD kako bi se izjednačile sa obavezama koje plaćaju ostale kolege koji u momentu zamrzavanja poreskih obaveza nisu ostvarivali nikakve olakšice. Međutim, i ovo povećanje biće postepeno i raspoređeno u narednom periodu od četiri godine.
PREDSEDNIK
ADVOKATSKE KOMORE BEOGRADA
Jugoslav Tintor, advokat
Predlog uredbe za paušalno oporezivanje 25092019