Na osnovu člana 112. stav 1. tačka 2. Ustava Republike Srbije, donosim
Ukaz o proglašenju Zakona o upotrebi srpskog jezika u javnom životu i zaštiti i očuvanju ćiriličkog pisma
Proglašava se Zakon o upotrebi srpskog jezika u javnom životu i zaštiti i očuvanju ćiriličkog pisma, koji je donela Narodna skupština Republike Srbije na sednici Trinaestog vanrednog zasedanja u Dvanaestom sazivu, 15. septembra 2021. godine.
PR broj 119
U Beogradu, 15. septembra 2021. godine
Predsednik Republike,
Aleksandar Vučić, s.r.
Zakon o upotrebi srpskog jezika u javnom životu i zaštiti i očuvanju ćiriličkog pisma
Zakon je objavljen u "Službenom glasniku RS", br. 89/2021 od 15.9.2021. godine, stupio je na snagu 23.9.2021, a primenjuje se po isteku šest meseci od dana njegovog stupanja na snagu.
Predmet zakona
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se upotreba srpskog jezika u javnom životu i mere za zaštitu i očuvanje ćiriličkog pisma, kao matičnog pisma.
Odredbe ovog zakona ne isključuju upotrebu i jezika i pisma nacionalnih manjina istovremeno sa srpskim jezikom i ćiriličkim pismom, u skladu sa zakonom.
Pojmovi
Član 2.
Srpskim jezikom, u smislu ovog zakona, smatra se standardizovani tip srpskog jezika, kao sredstvo i opšte dobro nacionalne kulture.
Matičnim pismom, u smislu ovog zakona, smatra se standardizovani tip ćirilice srpskog jezika, koja predstavlja uporište nacionalnog identiteta.
Obavezna upotreba srpskog jezika i ćiriličkog pisma
Član 3.
Srpski jezik i ćiriličko pismo, kao matično pismo, u skladu sa zakonom kojim se uređuje službena upotreba jezika i pisama, obavezno se upotrebljava u radu državnih organa, organa autonomnih pokrajina, gradova i opština, ustanova, privrednih društava i drugih organizacija kad vrše javna ovlašćenja, u radu javnih preduzeća i javnih službi, kao i u radu drugih organizacija kad vrše poslove utvrđene zakonom kojim se uređuje službena upotreba jezika i pisama.
U ustanovama i drugim oblicima organizovanja u oblasti obrazovanja (predškolsko, osnovno, srednje i visoko obrazovanje), obrazovno-vaspitni rad ostvaruje se na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu, u skladu sa zakonima u oblasti obrazovanja.
Srpski jezik i ćiriličko pismo, kao matično pismo, obavezno se upotrebljava i u radu i poslovanju, odnosno obavljanju delatnosti:
1) privrednih društava i drugih oblika organizovanja koji posluju odnosno obavljaju delatnost sa većinskim učešćem javnog kapitala;
2) privrednih društava i drugih oblika organizovanja u oblasti naučnoistraživačke delatnosti koji se ne osnivaju po propisima o javnim službama a koji posluju odnosno obavljaju delatnost sa većinskim učešćem javnog kapitala;
3) profesionalnih i strukovnih udruženja koja predstavljaju svoju oblast na nacionalnom i međunarodnom nivou;
4) Javne medijske ustanove „Radio-televizija Srbije” i Javne medijske ustanove „Radio-televizija Vojvodine”, u skladu sa zakonom kojim se uređuju javni medijski servisi i ovim zakonom.
Obavezna upotreba srpskog jezika i ćiriličkog pisma, kao matičnog pisma, od strane subjekata iz stava 3. ovog člana obuhvata i pravni promet i uključuje i ispisivanje poslovnog imena odnosno naziva, sedišta, delatnosti, naziva roba i usluga, uputstava za upotrebu, informacija o svojstvima robe i usluga, garancijskih uslova, ponuda, računa (faktura) i potvrda.
Obavezna upotreba jezika i pisma u smislu st. 3. i 4. ovog člana ne odnosi se na:
1) privatnu komunikaciju koja isključuje kontekst obavezne upotrebe jezika i pisma;
2) pisanje i upotrebu ličnih imena;
3) dvojezične publikacije, knjige i kompjuterske programe (osim njihovih opisa i uputstava);
4) prihvaćenu naučnu i tehničku terminologiju;
5) naučna i umetnička dela;
6) naučnu i obrazovnu delatnost škola na stranim jezicima, dvojezičkih škola, kurseva stranih jezika, u skladu sa posebnim propisima;
7) žigove i oznake geografskog porekla.
Savet za srpski jezik
Član 4.
Vlada osniva Savet za srpski jezik, koji prati i analizira stanje u oblasti upotrebe srpskog jezika u javnom životu i sprovođenja mera radi zaštite i očuvanja ćiriličkog pisma, kao matičnog pisma i daje preporuke, predloge i stručna mišljenja radi unapređenja tog stanja.
Savet se obrazuje na predlog ministarstva nadležnog za poslove kulture, posebnim aktom Vlade, kojim se utvrđuju i njegovi zadaci i sastav.
U Savetu natpolovičnu većinu čine predstavnici jezičke struke koji se imenuju na predlog Odbora za standardizaciju srpskog jezika.
Poreske i druge administrativne olakšice
Član 5.
Republičkim, pokrajinskim i lokalnim propisima, u skladu sa posebnim zakonima, mogu se ustanoviti poreske i druge administrativne olakšice za privredne i druge subjekte koji u svom poslovanju odnosno u obavljanju svoje delatnosti odluče da koriste ćiriličko pismo, što uključuje i korišćenje ćiriličkog pisma u elektronskim medijima i prilikom izdavanja štampanih javnih glasila.
Poreske i druge administrativne olakšice iz stava 1. ovog člana se mogu predvideti i za privredne i druge subjekte koji zbog prirode svoje delatnosti u svom poslovanju odnosno u obavljanju delatnosti koriste jezik i pismo nacionalne manjine u službenoj upotrebi, prema odredbama zakona koji uređuje službenu upotrebu jezika i pisma.
Poreske olakšice iz stava 1. ovog člana mogu se uvoditi isključivo poreskim zakonima.
Upotreba na kulturnim i drugim manifestacijama
Član 6.
Kulturne i druge manifestacije koje se finansiraju ili sufinansiraju iz javnih sredstava moraju imati logo ispisan na ćiriličkom pismu, u skladu sa propisima prema kojima se organizuju.
Izuzetak od stava 1. ovog člana čine kulturne i druge manifestacije koje se organizuju u cilju zaštite, negovanja i prezentacije materijalnog i nematerijalnog kulturnog nasleđa nacionalnih manjina, koje mogu logo ispisivati prema jeziku i pismu te nacionalne manjine.
Sistem zaštite i očuvanja srpskog jezika i ćiriličkog pisma
Član 7.
Sistem zaštite i očuvanja srpskog jezika i ćiriličkog pisma predstavlja:
1) jedinstven pristup svih nadležnih organa i organizacija očuvanju srpskog jezika i ćiriličkog pisma kao matičnog pisma;
2) zaštita srpskog jezika i ćiriličkog pisma i prenošenje budućim generacijama u izvornom obliku;
3) stvaranje neophodnih uslova za očuvanje srpskog jezika i ćiriličkog pisma i preduzimanje potrebnih mera za jačanje svesti o značaju njihovog korišćenja;
4) širenje saznanja o vrednostima srpskog jezika i ćiriličkog pisma;
5) podsticanje pravilnog izražavanja, poznavanja i pravilne upotrebe srpskog jezika i ćiriličkog pisma i
6) zaštita srpskog jezika od uticaja ideoloških i političkih pokreta na njegovu standardizaciju.
Društvena briga o zaštiti i očuvanju srpskog jezika i ćiriličkog pisma
Član 8.
Društvena briga o zaštiti i očuvanju srpskog jezika i ćiriličkog pisma ogleda se naročito u:
1) promovisanju, očuvanju, negovanju i obaveznoj primeni norme standardnog srpskog jezika i ćiriličkog pisma,
2) očuvanju i širenju poštovanja za dijalekte u njihovoj specifičnoj funkcionalnoj upotrebi,
3) podršci proučavanju i afirmaciji srpskog pisanog nasleđa i njegovoj zaštiti od prisvajanja i falsifikovanja i
4) podršci zaštite i očuvanja srpskog jezika i ćiriličkog pisma u zemlji i inostranstvu.
Nadzor
Član 9.
Nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona vrši ministarstvo nadležno za kulturu.
Kaznene odredbe
Član 10.
Novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice, ako postupa suprotno odredbama člana 3. st. 3. i 4. ovog zakona.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 15.000 do 100.000 dinara.
Stupanje na snagu i početak primene zakona
Član 11.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbijeˮ, a primenjuje se po isteku šest meseci od dana njegovog stupanja na snagu.